Jan Wier, ketterse arts voor heksen en zijn band met Gouda

Lezing door Prof. dr. Vera Hoorens. De arts Jan Wier (1515-1588) staat bekend als de eerste grote tegenstander van de heksenvervolging. In zijn boeken Over duivelse begoochelingen (1563) en Over de heksen (1577) noemt hij het onzin dat oude vrouwen een verbond sluiten met de duivel en daaraan een tovermacht ontlenen, waarmee ze anderen de duivel aandoen. De heksenprocessen vindt hij onrechtmatig, omdat ze over niet-bestaande misdrijven gaan en omdat verdachten gefolterd worden, vernederd, onderworpen aan de waterproef en opgesloten in mensonwaardige omstandigheden. Toch is heksen verdedigen niet zijn uiteindelijke doel. Naast het blootleggen van wat hij misstanden acht in de Katholieke Kerk – waaronder de heksenvervolging – wil hij vooral beroemd worden als auteur en arts. Zijn boeken leveren hem talloze bewonderaars op, waaronder de uit Gouda afkomstige priester Cornelis Loos. Maar ook doen ze meerdere van zijn vriendschappen verzuren – zoals die met ze Goudse stadsarts Boudewijn Ronsse. Ze leveren zelfs enkele gezworen vijanden op. Vera Hoorens noemt hem een van de boeiendste figuren uit de zestiende eeuw. In haar lezing komen de banden van Wier met de Goudse stadsarts en andere bekende figuren uit Gouda ook voor het voetlicht.