De Hoekse en Kabeljauwse Twisten (en Gouda)
Op maandag 21 oktober 2024 zullen dr. A. Doedens en de heer L. Mulder in sociëteit Concordia, Westhaven 27, een lezing verzorgen over de Hoekse en Kabeljauwse Twisten en de rol van Gouda hierin. De lezing - die georganiseerd wordt door de historische vereniging Die Goude - begint om 20.00 u en is vrij toegankelijk.
In 1417 werd Jan van Arkel, de vijand van Jacoba van Beieren en haar vader, de Hollandse graaf Willem VI, in Gouda gevangen gezet. Niet voor niets juist daar: de Van Arkels hadden de Goudse economie schade toegebracht met hun oorlogsvoering tegen Willem en Jacoba. Acht jaar later werd ook Jacoba van Beieren, zij het op een geheel andere manier, in Gouda opgesloten. Zij was op 17 september 1425 in de stad ingehuldigd en woonde tot in 1428 in het kasteel Ter Goude. Jacoba kon echter niet verhinderen dat de stad Gouda belegerd werd en zich aan hertog Filips van Bourgondië moest overgeven. Zo kwam in feite een eind aan haar macht als gravin van Holland.
Dit is een duidelijk verhaal, maar wat zijn eigenlijk die onbegrijpelijke Hoekse en Kabeljauwse Twisten, waar dit verhaal deel van uitmaakt? De geschiedenis van de Twisten is die van anderhalve eeuw binnenlandse oorlog in de Nederlanden. Bepaald geen romantisch verhaal of een reeks moeilijk te begrijpen adellijke confrontaties en stedelijke oproeren. In feite ging het om de doodsstrijd van een feodaal systeem van regionale machthebbers, die een ander soort samenleving opleverde, met 1428 als belangrijk keerpunt. Want na het beleg van Gouda kwam de Zoen van Delft. Daarin nam de Bourgondische hertog het Hollandse bestuur over. Daarna werden lokale en regionale heren verder onder het Bourgondische gezag gebracht. De grondslag voor het huidige Nederland werd zo gelegd. Dat gebeurde tegen de achtergrond van ingrijpende processen en gebeurtenissen: landverlies door overstromingen, landwinning door ontginningen, de opkomst van de steden, de Zwarte Dood. In 1543 was met de komst van Karel V als heer van de Nederlanden de eerste fase van de vorming van Nederland voltooid.,,
Dr. Anne Doedens (1945) werkte als docent Nieuwe Geschiedenis bij Hoger Onderwijsinstellingen in Amsterdam. Hij deed onder meer onderzoek naar de vroegmoderne geschiedenis van Nederland en publiceerde daarover. Zie hiervoor: www.annedoendens.com. Liek Mulder (1942) is eveneens historicus en hij was docent geschiedenis in het voortgezet onderwijs. Hij publiceerde onder meer over het geschiedenisonderwijs. Doedens en Mulder schreven samen ‘Hoekse en Kabeljauwse Twisten’ (2023) , het tiende deel van hun reeks Oorlogsdossiers (Walburg Pers).
