Democratie, populisme en de Amerikaanse presidentsverkiezing

Sprekers : Hans van der Heyden en Henny Peltenburg

Dit jaar zijn de presidentsverkiezingen in de VS. We hebben daar alle(rlei) aspecten van populisme en de leugenindustrie in dit post-truth tijdperk voorbij zien komen. De democratie is in de VS op een andere manier vorm gegeven dan in Nederland en de meeste landen in West-Europa en sommigen vinden dat je daar misschien wel niet meer van een echte democratie kunt spreken: de invloed van het grote geld, de sterke concentratie van pers en media die sterk partijdig zijn en ronduit onjuistheden als waarheid verkopen, nauwelijks bevolkte staten evenveel senatoren als een met tientallen miljoenen inwoners, manipulatie van grenzen van kiesdistricten, bemoeilijken stembusgang van sommige bevolkingsgroepen etc. Maar sinds de afgelopen verkiezing voor de Tweede Kamer zit Nederland ook met een probleem.

Op deze avond zal een aantal aspecten van democratie besproken worden. Wat zijn de essentiële punten van democratie? Hoe heeft de soevereiniteitsgedachte zich de laatste eeuwen ontwikkeld? Wie kwam met het idee van een sociaal contract en verdienen figuren als Voltaire en Rousseau werkelijk hun plaats in de Verlichting bezien vanuit het onderwerp democratie? Wat zijn de kenmerken van populisme? Het verschil tussen patriottisme en nationalisme dient duidelijk onderscheiden te worden. Wat doen we met een Tweede Kamer met 22 fracties? Niets, of een kiesdrempel of een ander systeem? Wat zou het relatief nieuwe fenomeen van gelote burgerraden kunnen betekenen voor de volgens sommigen vastgelopen democratie zowel landelijk als in gemeenten?

Dat ook in Nederland ondermijning van de democratie waarneembaar is en dat de overheid veel van onze dagelijkse problemen niet lijkt aan te kunnen, bespreken we aan de hand van enkele inzichten van Herman Tjeenk Willink, voormalig vicepresident van de Raad van State en
veelvuldig informateur en kenner van de Haagse orde.